Democratie

We krijgen af en toe de vraag: Oei, in Hongarije? Het land van die halve dictator, Orbán? Hebben jullie daar geen last van? Nee, tot hiertoe hebben we nog geen last gehad van de Hongaarse regering. En als je met de mensen hier spreekt, dan valt op dat zéér veel mensen positief zijn over Orbán en zijn beleid. Natuurlijk niet iedereen – en volgens opiniepeilingen zou de nieuwe Tisza-partij zelfs de volgende verkiezingen kunnen winnen. Maar wel veel meer positieve geluiden dan ik ooit over de Belgische of Nederlandse regeringen heb gehoord.

Maar meer specifiek over die “halve dictator”… De laatste paar dagen hoorden we op de radio regelmatig een spotje met een duidelijk politieke boodschap: een oproep om te stemmen in de “Nationale Consultatie” (Google translate of Deepl kan helpen…). Er worden 11 vragen voorgelegd aan de Hongaren. 11 vragen over het economische beleid, loonsverhoging, huisvesting en dergelijke. Op elke vraag kun je “akkoord” of “niet akkoord” aangeven. Het is al de 13de keer sinds 2010 dat de Hongaarse regering zulke consultatie uitvoert.

Nu, de vragen zijn duidelijk gekleurd. Nee, dit valt absoluut niet te vergelijken met het Zwitserse referendum-systeem. Ja, je kunt dit gemakkelijk weglachen als “populistisch” of “simplistisch”. Hongarije is zeker geen lichtend baken op democratisch gebied. Maar eerlijk – verwachtte u dat een dictator referenda organiseert? Hoe dikwijls werd de Belgische of Nederlandse bevolking al gevraagd wat ze van het economisch beleid vonden? Wat is het meest democratisch, een gekleurde vraag waarop je nog altijd NEE op kunt antwoorden, of helemaal geen vraag?

En voor wie Orbán wilt wegzetten als extreem-rechts, moet ik toch aanraden de vragen eens goed te lezen. Ja, uiteraard, op het vlak van migratie staat hij ongeveer op de lijn van Vlaams Belang of PVV. Maar de economische plannen die in deze consultatie zitten zijn absoluut niet extreem-rechts te noemen. Toch niet volgens de klassieke economische definitie van links en rechts, “huisvestingssteunmaatregelen voor jongeren”, “ondersteuning van kleine en middelgrote ondernemingen”, “Loonverhogingsprogramma”, … Of hij daarmee de economie meer leven kan inblazen is een andere vraag.